Fikir  verirsinizmi,  Murad bəy nə deyir, deyir ki, bu gün  gəncləri mahnılar yox, həmin mahnıları  oxuyan insanların gözəl həyatı maraqlandırır. Və sonra da    fəaliyyətini zorla sinkretik sənət növünə çevirən Murad bəy bu gəncliyə təsəlli də verir:"Azərbaycan səhnəsi onsuz da maraqsızdır. Bəlkə bizim sayəmizdə bir az maraqlı nəsə oldu”.

 Televiziyanı, mətbuatı bu  cürə düşünən  adamların  ixtiyarına  buraxanda belə olacaq da. Son günlər dalbadal  bir neçə  intihar hadisəsi baş verdi. Görəsən, Murad Arifin,  Zaur Kamalın vecinədirmi bunlar, kimin vecinədir ki, onların da olsun. Yəqin ki,  2-3 aydan sonra  unudulub gedəcək. Amma o da unudulmamalıdır ki, belə meyillər  kütləviləşə bilər. Bundan ciddi şəkildə narahat olmaq lazımdır.

Hanı Süleyman Rəhimov, Mirzə İbrahimov, İsmayıl Şıxlı, Nəbi Xəzri, İsa Muğanna, Süleyman Manafov, Rəsul Rza, Əfqan  Əsgərov? Bu gün cəmiyyətə  müdrik qələm adamları və sənətkarlar lazımdır. Günü-gündən dala gedirik.

   Gəncləri belə auditoriyalardan qorumaq lazımdır.  Gəncləri intellektual auditoriyalara  cəlb etmək lazımdır. Bu  fəaliyyətə onların kiçik yaşlarından başlanılmalıdır, məktəb yaşlarından.  Bağça, məktəb, məhəllə  mənəvi  dəyərləri  əks etdirən  məkanlar olmalıdır. Ailədən,  bağçadan  başlayıb məktəbdə  cilalanan  bu həssas  ideyalar həyatda, cəmiyyətdə ətə-qana  dolmalıdır.  Amma indi  belə deyil axı. Nə sevgimiz sevgi kimi sevgidir, nə  ailə dəyərlərimiz ailə dəyərləri kimi. 

Məhəbbət, sevgi, ailə insanları gözəlləşdirməli, cəmiyyətə daha  sıx bağlamalıdır, amma  bizdə , sadəcə, daha çox əza  həzzinə bağlayan vasitədən  başqa  bir

şey deyil. 

  Qədim  yunan filosofu Fales deyərmiş ki,  bir ölkənin musiqisini yaradanlar  qanunlarını yayadanlardan daha dəyərlidir.  Yəni , musiqi  insanda elə  zərif,  bəşəri duyğular oyadır  ki, belə duyğulala  yaşayan insanları   inzibati tənzimləmələrə   idarə etməyə, yönəltməyə   heç bir ehtiyac qalmamalıdır. Musiqi insanı   harda gözəllik, nəciblik var,  ora çəkib  aparmalıdır.

 Alman  bəstəkarı  Fredriks Rixterin " Musiqi həyatın qaranlıq gecəsində ay işığıdır” fikri   bir qədər də obrazlıdır.   "Ay işığ” demişkən  bu adla  olan  gözəl  bir mahnımız var. 

 

 Ruhları ovsunlayan bu lirik mahnının sözləri Zeynal Xəlilə, musiqisi  istedadlı bəstəkarımız  Qəmbər Hüseynliyə  məxsusdur. Bəstəkar bu mahnını  1956-cı ildə bəstələmişdir.

Zeynal Xəlil  bu şeiri  gələcək həyat yoldaşı Zəkiyə xanıma yazıbmış. Xatirələrdə qeyd olunur ki, 1942-ci ilin  aydın səmalı  bir yaz axşamında Səməd Vurğun , həyat yoldaşı Xavər xanım və 17 yaşlı Zəkiyə xanım  "Torqovı" küçəsində gəzməyə çıxıblarmış. Həmin  vaxt Yazıçılar Birliyinin katibi Zeynal Xəlil  Opera və Balet Teatrından qayıdırməş və "Tarqovı” dan keçəndə Səməd Vurğunla qarşılaşır.  Salamlaşır, hal-əhval tutu  və şairin yanındakı Zəkiyə xanımı  da nəzərdən qaçırmır, həqiqətdə isə onun  gözəlliyinə valeh olur. Evə qayədan kimi     "Ay işığında” şeirini yazır.  Çocx keçmir ki,  bu  heyranlıq əsl sevgiyə çevrilir və omlar ailə həyatı qururlar.

Qəmbər Hüseynli ilə isə Zeynal Xəlil   çox yaxın dost Gəncədən olduqları üçün möhkəm dost idilər. Hər ikisi də sənətə öz imzalarını həkk etmiş  şəxs idilər.  Bəstəkar bir dəfə  Zeynal Xəlilgilə qonaq gələndə  bu şeirlə tanış olmuş  və  çox xoşuna    gəlmişdir. Qəmbər Hüseynli həmin şeirin mətnini    götürmüş və  Gəncəyə qayıdarkən yolboyu  onun musiqi üzərində fikirləşirmiş.  

 Yolda  relslərdə nasazlıq baş verdiyindən qatar dayanmalı  və  bir müddət ləngiməli olur.  Bəstəkar da  darıxdığından  vaqonu tərk edərək   təbiətin qoynuna düşmüşdür. Aylı  gecə imiş, ayın parlaq və mehriban  işığı yaz gecəsinin aydınlanmaqda olan sabahına qovuşmağa can atması səhnəsi bəstəkarı vəcdə gətirmiş  və  bəstəkar  artıq  bu təsirlər  altında   qəlbində   yazacağı mahnının melodiyasını notlara çevirmişdir.

 "Ay işığında"  mahnısını Mirzə Babayev, sonra isə Gülağa Məmmədov ifa etmişdir. Qəmbər Hüseynli özü isə Elmira Rəhimovanın ifa etməsini istəyirmiş. Təəssüf ki, bu mahnı Elmira xanımın  ifasında ancaq  bəstəkarın  ölümündən sonra  səslənmişdir.  Ən uunudulmaz bir  ifa  isə 1957-ci ildə  Nərminə Məmmədovanın səsi ilə  lentə köçürülmüşdür   və   həqiqətən də musiqi xəzinəmizin incisinə çevrilmişdir. Daha  sonralar mahnını Sara Qədimova da ifa etmişdir.  

Qələmin, sözün vəzifəsi bizi əhatə edənləri, ətrafımızda baş verənləri ideyaya çevirməkdir. Yəni, yazıçı da, sənətkar da, jurnalist də reallığı əks etdirən təsəvvür və anlayışları elə əks etdirməlidirlər ki, oxucunun şüurunda bu varlıqlar əks olunmalı, oxucuda bu varlıqlara baxış, münasibət formalaşdırmalı, ideya doğurmalıdır. Yanlış doğuracaqsa, müsbət doğuracaqsa, bu, artıq yazıçının, sənətkarın əsərindən, yaradıcılıq qüdrətindən asılı olacaqdır.
Ədəbiyyatın, sənətin mütləq hədəfi olmalıdır. Ən sadə bir qəzet yazısının da.
Mətbuatdan məlumatlı olan varsa, bu yaxınlarda Fövqəladə Hallar Nazirliyinin bir polkovniki maşınşünaslığa aid kitab yazmışdı. Kitabın içində intim mövzulardan bəhs etmişdi. Nəşriyyatların gərəyinə deyil, təki kitab yazan olsun, onların dəzgahları işləsin.
Sovet dövründə belə şey ola bilməzdi. Ovaxtkı kitablardan bir orfoqrafik səhv belə tapa bilməzdin. Amma indi Ana dilində düz əməlli yazı yaza bilməyən şəxs əsər yazır.
Sovet dövründə hər bir əsər ədəbi hadisə idi. Əvvəlcə ədəbi mətbuatda dərc olunurdu, Yazıçılar ittifaqında əsərin müzakirəsi keçirilirdi əməlli başlı incəlidən sonra əsərə xeyir-dua verirdi. Ona görə də bu gün
"Böyük dayağ”ı, "Mehman”ı, "Saçlı”nı, "Dəli Kür”ü, R.Rzanın "Bir gün də insan ömrüdür”, "Sarı dana və balaca qız ” şeirləri kimi ciddi əsərləri, C.Cabbarlının "Aydın” dramını, Zakirin ictimai satiralarını yaza bilən yazıçı yoxdur və ya çox azdır.
Sovet dövründə həm də ədəbiyyatın təbliği bürosu vardı. Yazıçılar və onların yazdıqları təbliğ olunurdu. İndi ancaq müəyyən titulu və vəzifəsi olanlar üzə çıxa bilirlər. Ona görə də sovet dövründə bu qədər mənəvi aşınma yox idi.Ədəbiyyat sovet adamının mənəviyyatını çox bacarıqla nizamlaya bilirdi.
Siz kütləvi informasiya vasitələrində yazılanları görmürsünüzmü: gecə-gündüz intim duyğuları körükləyən xəbərlər, yazılar verilir, şəkillər tirajlanır. Mətbuat daha çox cəmiyyətin qəbul etmədiyi, təqdir olunmağa layiq olmayan şou adamlarını diqqətə gətirir. Amma bir yazıçı, ciddi qələm sahibi bu pozuculuq fəaliyyəti haqqında bir kəlmə söz demir.